NORWAY – Berapa banyak jiran, rakan sekerja, pemimpin negara atau isteri anda mendapat setiap bulan? Jawapannya pasti satu rahsia. Namun di Norway ia bukanlah satu rahsia lagi, maklumat tersebut kini boleh diperolehi untuk informasi semua penduduknya.
Hanya dengan beberapa klik, beberapa informasi boleh diperolehi di negara itu, hakikatnya, seorang jutawan boleh mengambil alih Rumah Putih tanpa memberikan pulangan cukai atau calon pilihan raya bagi pemilihan presiden Perancis boleh berkecamuk dengan ayat-ayat bahawa dirinya telah membayar jumlah wang untuk keluarganya untuk kerja-kerja palsu yang disyaki, begitulah yang dibayangkan di negara Scandinavia tersebut.
“Di Norway terdapat budaya keterbukaan mengenai isu-isu itu yang menjadikan ia mungkin untuk dipilih tanpa telus mengenai keadaan dan pendapatan cukai anda,” kata Ketua Pentadbiran Cukai di Norway, Hans Christian Holte kepada wartawan AFP.
Setiap tahun, agensi cukai di negara itu telah menerbitkan beberapa maklumat utama kepada semua pembayar cukai termasuk pendapatan, kekayaan dan pembayaran cukai di laman web agensi cukai di negara itu.
Aspek pemikiran di negara Prostestan itu menunjukkan bahawa ada lebih banyak insentif untuk cip dalam ‘Dua Sen’ anda ke dalam periuk dan situasi itu dilakukan sama dengan komuniti yang lain di negara itu. Kerakusan media sering kali meletus pada bulan Oktober di mana surat khabar di negara itu akan menerbitkan senarai individu paling kaya atau paling banyak menerima bayaran sama ada ianya bintang sukan atau ahli politik di negara itu.
Namun di Norway, para pekerja boleh melihat pendapatan gaji ketua, rakan-rakan sekerja di pejabat-pejabat kerajaan di negara itu. Amalan ini telah bermula sejak abad ke-19, apabila rakyat Norway boleh pergi ke dewan bandar atau pejabat cukai tempatan untuk berunding mengenai senarai cukai.
Menurut Nordic
“Ia merupakan satu ketelusan yang telah diterjemahkan ke dalam potensi keupayaan yang sangat tinggi dalam pentadbiran cukai di negara ini,” kata Holte lagi kepada wartawan AFP.
Begitu tinggi sebenarnya bahawa agensi cukai di negara itu telah memenangi hadiah kehormatan pada tahun 2015 kerana reputasi yang baik walaupun ada individu yang percaya ataupun tidak.
“Agensi cukai itu juga berperanan untuk memainkan peranan dalam membincangkan mengenai isu-isu sosial dan ekonomi seperti jurang gaji antara lelaki dan wanita atau antara profesion yang berbeza,” tambah Holte lagi kepada wartawan AFP.
Negara-negara Nordic terkenal sebagai sebuah wilayah yang menyokong sengit egalitarianism, kedudukan tradisional khususnya dalam Transparency International negara-negara yang paling kurang jenayah rasuah.
Di Sweden dan Finland di mana negara itu juga mungkin akan berusaha untuk mendapatkan maklumat cukai seseorang dengan hanya menjawab telefon atau pergi ke pejabat cukai, namun tidak di Internet seperti di Norway.
Hanya dengan beberapa euro, syarikat Sweden Ratsit telah menyediakan akses kepada hampir mana-mana maklumat ke atas seseorang dan membolehkan orang ramai untuk melihat jika mereka mempunyai sebarang pinjaman bank atau jika mereka yang pernah mempunyai peraturan undang-undang yang tidak dibayar.
Manakala di Finland, membayar cukai adalah menjadi satu kebanggaan, Iikka Paananen, ketua eksekutif Supercell telah mencipta hit permainan mudah alih dalam Clash of Clans, mendapat kehormatan setelah berjaya membayar kekalahan sebanyak AS$54.1 juta pada tahun 2013.
Pencuri diberi amaran
Secara kebetulan, amalan ketelusan ini turut berpotensi untuk membantu mengisi tabung dalam Negeri Norway bagi usaha menghalang penipuan.
Menurut Thor Olav Thoresen, seorang penyelidik di Statistik Norway berkata bahawa penerbitan rekod cukai dalam talian yang telah diperkenalkan pada tahun 2001, telah meningkatkan hasil awam kira-kira 500 juta kroner (56 juta euro atau AS$60 juta) setiap tahun.
“Jika saya telah didorong untuk mencuba mengelak daripada membayar cukai, saya akan dipujuk oleh fakta bahawa mereka yang boleh melihat gaya hidup saya juga boleh mudah memeriksa berapa banyak yang saya dapat,” kata Thoresen lagi kepada wartawan AFP.
Agensi cukai berkata bahawa ia mendapat kira-kira 3,000 hingga 4,000 tips setahun, sebahagian besarnya adalah daripada orang persendirian.
Terdapat beberapa kelemahan kepada sistem, namun amalan ini boleh membawa kepada pengintipan terutama kerana carian dalam talian adalah untuk sementara tanpa nama.
Media Norwegian telah melaporkan kes-kes murid dibuli di sekolah kerana ibu bapa mereka yang berpendapatan tinggi atau rendah. Dan pencuri juga telah ditangkap kerana memiliki data cukai mangsa mereka.
“Kami juga melihat beberapa aplikasi yang memaparkan kekayaan penduduk atau paparan secara automatik kekayaan kenalan di Facebook anda,” keluh Rolf Lothe, Persatuan Pembayaran Cukai.
Hasilnya, beberapa kawalan telah dimasukkan ke dalam sistem pengemaskinian.
Sehingga 2014, seseorang yang sedang mencari maklumat cukai tidak lagi boleh berbuat demikian tanpa nama diberikan dengan mudah boleh mengetahui potensi kehebatan mereka.
Namun bilangan cek semakin menjunam dari 16.7 juta pada Oktober 2013 hingga Oktober 2014 lebih daripada tiga kali ganda lebih tinggi daripada penduduk Norwegian namun bilangan semakin jatuh kepada 1.5 juta pada Oktober 2015 hingga Oktober 2016. – AFP
