JIZAN, ARAB SAUDI – Bagi Farah al-Malki, menanam tanaman kopi di wilayah barat daya Arab Saudi di Jizan bukan sekadar profesion. Ia adalah tradisi keluarga yang diturunkan dari generasi ke generasi.
Lelaki berusia 90 tahun itu mempunyai sejarah panjang dengan kopi, yang tersebar dari Ethiopia ke Yaman dan kemudian ke seluruh Timur Tengah sekitar abad ke-15.
“Ayah saya mewarisinya daripada datuknya, dan saya mengambil alih dan mewariskannya kepada anak-anak saya dan kemudian kepada cucu-cucu saya,” kata Malki kepada AFP, sambil melihat saudara lelakinya mencantas pokok.
Jizan terkenal dengan biji kopi Khawlani merah, sering diadun dengan buah pelaga dan kunyit untuk memberikan warna kopi kekuningan yang dikenali sebagai ghawa dan rasa yang nyata berbeza daripada cecair hitam pahit yang diminum di tempat lain di Timur Tengah dan di Barat.
Ia kekal sebagai sebahagian daripada budaya Arab Saudi, sehinggakan kerajaan telah menetapkan 2022 sebagai ‘Tahun Kopi Saudi’.
Dihidangkan bersama kurma di rumah dan istana diraja di seluruh negara, menembusi hierarki masyarakat, ghawa dianggap sebagai simbol layanan dan kemurahan hati.
Mengenakan pakaian tradisional petani kopi, baju ‘chemise’ gelap dan skirt paras buku lali yang dikenali sebagai ‘wizrah’, bersama tali pinggang yang memegang pisau belati, Malki masih menjaga ladang walaupun usianya sudah tua.
“Isu terbesar yang pernah kami hadapi ialah kekurangan air dan bantuan,” kata Malki.
Tetapi dengan hasrat kerajaan untuk mempelbagaikan ekonomi selain daripada minyak, di samping peralihan sosial untuk mengubah imej ultra konservatif negara dan terbuka kepada pelawat dan pelabur, kerajaan bulan lalu memulakan kempen untuk mempromosikan kopinya.
Ia mengarahkan semua restoran dan kafe menggunakan istilah “kopi Saudi” dan bukannya kopi Arab.
Saudi Aramco, sebahagian besar syarikat minyak milik kerajaan, mengumumkan rancangan untuk menubuhkan pusat kopi di Jizan menggunakan ‘teknik pengairan lanjutan untuk meningkatkan kapasiti pertanian’.
Impian UNESCO
Menjelang akhir 2021, kerajaan mempunyai 400,000 pokok kopi di 600 ladang di seluruh negara, menghasilkan kira-kira 800 tan kopi setahun. Itu adalah sebahagian kecil daripada apa yang dihasilkan oleh Ethiopia tetapi, menurut laporan domestik, Arab Saudi merancang untuk menanam 1.2 juta pokok Khawlani menjelang 2025.
Malki mempunyai sembilan anak lelaki, yang kesemuanya terlibat dalam industri kopi, daripada pertanian dan pembungkusan kepada pengangkutan dan pemasaran. Setiap hari, anak lelakinya, Ahmed, 42 tahun, yang seperti bapanya memakai pakaian tradisional petani, lengkap dengan hiasan kepala yang diperbuat daripada bunga.
Dia berkata dirinya mempunyai pengetahuan mendalam tentang biji kopi Khawlani, menjelaskan, “Semua ladang adalah organik dan bebas daripada bahan kimia.”
Mereka menghasilkan kira-kira 2.5 tan biji kopi setahun, dijual antara AS$27 hingga AS$40 sekilogram.
Sejarawan Yahya al-Malki, yang tidak berkaitan dengan keluarga ladang, memberitahu AFP ‘rahsia’ Khawlani terletak pada penanamannya di wilayah Jizan, di mana kawasan itu panas, lembap dan hujan.
Arab Saudi telah berusaha untuk memasukkan penanaman kopi Khawlani dalam senarai ‘warisan budaya tidak ketara kemanusiaan’ yang diselenggara oleh agensi kebudayaan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu UNESCO.
Ahmed mengatakan mimpi yang akan menjadi kenyataan.
“Ia akan membantu dalam menyokong petani dan memelihara pokok kopi serta menarik pelabur asing ke rantau ini,” katanya kepada AFP.
“Saya berharap ini dapat diturunkan kepada anak-anak saya dan anak-anak mereka, dan berdoa ia menjadi sumber rezeki bagi mereka.” – AFP
