KEM JERASH, Jordan – Di sebuah bengkel kecil di kem pelarian Palestin di Jordan, Halima al-Ankassuri kelihatan menyulam selendang berwarna biru dengan corak tradisional. Ia akan dijual di kedai-kedai butik mewah di Paris, London dan juga Dubai.
Ibu kepada tujuh orang anak yang berusia 54 tahun itu menggambarkan hasil kerjanya itu sebagai “produk moden dengan mempunyai warna-warna yang menarik, disulam dengan unsur-unsur Palestin dan keislaman”.
“Saya amat berbangga apabila melihat warga Eropah memakai dengan apa yang kami hasilkan di sini. Majalah-majalah fesyen terkemuka dunia juga semakin menunjukkan minat,” katanya merujuk kepada majalah Vogue edisi dalam talian Jerman.
Kem Jerash di mana dia tinggal, di utara Jordan, telah ditubuhkan bagi menampung lebih dari 11,000 warga Palestin yang melarikan diri dari Semenanjung Gaza semasa peperangan Arab-Israel 1967 – nama alternatifnya, Kem Gaza.
Setengah abad, lebih daripada 29,000 pelarian telah tinggal di kem tersebut berikutan daripada kemiskinan, pengangguran dan tiada tempat tinggal.
Pada tahun 2013, Roberta Ventura, seorang warga Itali yang mempunyai latar belakang dalam perbankan pelaburan, memutuskan untuk menubuhkan sebuah projek sosial bagi membantu kaum wanita di kem tersebut selepas membuat lawatan di sana dan melihat kemahiran mereka secara dekat.
SEP Jordan (SEP bagi projek perusahaan sosial) menyasarkan untuk “mengubah kehidupan, bukan hanya pada berpuluh-puluh mereka sahaja dari masa ke masa, bahkan beratus atau mungkin beribu daripada wanita berkenaan,” katanya kepada AFP.
Di meja bengkel itu, terpaparnya tudung-tudung keffiyeh bercorak petak-petak dengan inskripsi warna yang berbeza-beza. Juga turut diperlihatkan selendang kashmir dan juga beg tangan.
“Projek ini bermula dengan 10 orang wanita dan kini mereka sudah mencapai 300 orang,” kata pengarah program itu, Nawal Aradah. “Kami menghasilkan produk-produk tersebut berdasarkan permintaan: selendang, beg tangan, tuala, cadar dan semua jenis perhiasan rumah.”
Setiap dua bulan, 11 hingga 14 karton yang mengandungi 190 hingga 270 kilogram (420 hingga 600 paun) barangan dihantar ke kedai-kedai di Paris, London atau Dubai. Ia juga dijual di dalam wilayah Palestin – di bandar Bethlehem, Tebing Barat, Israel, kata pengurus serantau projek, Mahmoud al-Haj.
Di sebuah kedai di dalam hotel Amman, harganya adalah antara 20 hingga 300 dinar (AS$30 hingga AS$430, 25 hingga 362 euro), menurut Haj, yang mengatakan bahawa “kebanyakan pembelinya adalah daripada pelancong asing”.
Bagi wanita-wanita yang berada di bengkel ini, sulaman adalah sumber pendapatan yang penting.
“Kami semua menderita kemiskinan di kem ini,” kata Ankassuri. “Kerja-kerja ini telah membantu memperbaiki kehidupan kami, walaupun kami mengenakan bayaran bagi setiap produk pada harga yang rendah, dari 15 hingga 20 dinar.”
Setiap produk daripada hasil sulamannya memerlukan sekurang-kurangnya seminggu. Dia mengatakan bahawa dia telah mengalami kesakitan pada tangannya, namun merasa gembira apabila berada di sekeliling wanita-wanita di bengkel itu. Ventura berkata bahawa golongan wanita itu mempunyai “bakat yang unik” yang “telah dihargai di seluruh dunia”.
Lebih dari dua juta pelarian Palestin telah didaftarkan dengan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu di Jordan, tetapi kira-kira setengah daripada 6.6 juta penduduk negara itu berasal dari Palestin.
Ankassuri dan rakan-rakannya telah mempelajari seni sulaman ini daripada ibu dan neneknya. Setiap kawasan bersejarah Palestin mempunyai motif dan coraknya yang tersendiri. Selain dapat menyampaikan seni sejarah dan kebudayaan Palestin kepada dunia, karya mereka ini juga “dapat mempromosikan penderitaan yang dihadapi oleh penduduk kami,” kata Aradah dengan bangganya.
Bendera dan peta yang tergantung di dinding bengkel itu mengingatkan para wanita berkenaan tentang tanah kelahiran mereka, atau bagi yang lebih muda, asal nenek moyang mereka.
“Setiap wanita di sini mempunyai cerita,” kata Aradah.
“Penghasilan sulaman ini membantu mereka menghantar anak-anak mereka ke sekolah, menukar perabot rumah mereka dan memperbaiki kehidupan mereka, sejak ramai daripada suami-suami mereka tidak mempunyai pekerjaan.”
Hiba al-Hudari, yang menganyam dompet biru bercirikan corak keislaman, berkata bengkel itu telah menjadi “rumah kedua”.
Ibu yang mempunyai enam orang anak berusia 37 tahun itu berkata bahawa dia mampu memperolehi kira-kira 150 dinar sebulan. “Dengan itu, saya dapat membantu suami saya, yang seorang mekanik, menyediakan pelbagai isi rumah kami,” katanya. – AFP
