HAITI – Woodberson Seide memegang tangan adik tirinya ketika mereka berjalan melalui ibu kota Haiti dalam perjalanan mereka ke program muzik selepas sekolah.
Mereka mengelak kereta, motosikal dan kawasan yang dikuasai oleh kumpulan gangster yang mencetuskan undian Majlis Keselamatan PBB untuk penghantaran pasukan bersenjata serantau.
Setibanya di sekolah yang menjadi tuan rumah program itu, Woodberson yang berusia 11 tahun, tidak terlalu memikirkan bagaimana kadangkala dia hanya makan sekali sehari.
Keluarganya tidur di atas lantai gereja, sesuatu yang mereka lakukan sejak kehilangan rumah mereka kepada kumpulan samseng.
Budak itu berpakaian kemas dan bersedia untuk bermain gendang. Di seluruh Port-au-Prince, ratusan kanak-kanak seperti Woodberson bermain alat muzik seperti genderang, piano dan gitar bass bagi melupakan keganasan dan kelaparan di sekeliling mereka.
“Apabila saya bermain gendang, saya berasa bangga,” kata Woodberson.
Bagi kebanyakan orang, Haiti terasa tiada harapan. Kanak-kanak kebanyakannya hanya dibiarkan di dalam rumah untuk keselamatan. Ibu bapa mereka bimbang tentang kumpulan yang merekrut kanak-kanak seawal usia 8 tahun.
Woodberson dan pemuzik muda lain dalam program muzik yang ditaja oleh Amerika Syarikat (AS), enggan membenarkan keadaan menentukan masa depan mereka, membantu diri mereka sendiri dan ibu bapa mereka.
“Melihat anak saya membuat persembahan membuatkan saya sangat gembira,” kata bapanya, Jean Williams Seide.
Woodberson mengambil pelajaran muzik pertamanya dua tahun lalu sebagai sebahagian daripada program muzik selepas sekolah yang diasaskan pada 2014 oleh pertubuhan bukan kerajaan AS, Music Heals International.
Program itu bermula dengan 60 orang kanak-kanak dan telah berkembang menjadi kumpulan 400 orang yang mengikuti program bernilai AS $160,000 setahun yang ditawarkan di lapan sekolah. Kebanyakkan daripada mereka bermain di gereja dan dalam konsert tempatan, sesetengahnya selepas menubuhkan kumpulan mereka sendiri.
“Ia sangat jarang, awda boleh memberikan sedikit kedamaian di dalam kekacauan seperti itu, dalam landskap yang sangat teruk,” kata Ann Lee, Ketua Pegawai Eksekutif dan penyelaras program tersebut bagi Community Organised Relief Effort, sebuah pertubuhan bukan kerajaan di California yang menaja program itu.
Tradisi muzik Haiti meliputi rara ke kompas kepada muzik rasin atau muzik akar. Guru-guru dan pelajar-pelajar program itu memutuskan bersama muzik yang akan mereka mainkan, memilih daripada genre yang termasuk kompas, reggae, rock, muzik Latino dan muzik Afrika.
Ramai daripada mereka bertemu dua kali seminggu untuk bermain selama dua jam ketika bunyi tembakan bergema di seluruh Port-au-Prince.
“Muzik berubah,” kata Mickelson Pierre, yang belajar bermain gitar dalam program itu dan kini mengajarnya.
“Ia merupakan sesuatu yang luar biasa dan ia membawa kepada ketenangan fikiran.”
Kumpulan gangster dianggarkan mengawal sehingga 80 peratus daripada kawasan Port-au-Prince dan berebut kawasan setiap hari, dengan lebih daripada 2,400 orang dilaporkan terbunuh tahun ini. Kes rogol dan penculikan juga meningkat. Keluarga enggan menghantar anak-anak ke sekolah, apatah lagi membenarkan mereka bermain di luar rumah.
Keganasan kumpulan juga menyebabkan hampir 200,000 orang kehilangan tempat tinggal.
Woodberson dan keluarganya pernah tinggal di Canaan, sebuah komuniti sementara yang ditubuhkan di pinggir Port-au-Prince oleh orang-orang yang terselamat daripada gempa bumi dahsyat berukuran 7.0 magnitud yang melanda pada tahun 2010.
Pada bulan April, kumpulan samseng menyerbu komuniti itu dan memaksa ramai untuk melarikan diri.
“Pencuri itu mengambil segala-galanya dari rumah saya dan meninggalkan saya tanpa apa-apa,” kata Jean Williams Seide.
Keluarga itu mencari perlindungan di dalam bilik kecil di sebuah gereja di Port-au-Prince, di mana mereka telah tidur di atas lantai selama beberapa bulan.
Woodberson ingin memiliki set gendangnya sendiri, tetapi bapanya tidak mampu untuk membantu menyara empat orang anaknya walaupun dia bekerja sebagai penghantar surat.
Isterinya, Nelise Chadic Seide, mencuci pakaian untuk mencari nafkah dan mengalami anemia, jadi dia sering berasa lemah. Mereka tidak mempunyai wang untuk rawatannya atau tiga kali makan sehari, tetapi bersyukur kerana mereka tidak kelaparan.
“Tuhan tidak pernah membiarkan kita pergi sehari tanpa makanan,” katanya.
Pada petang hari minggu baru-baru ini, Woodberson berdiri untuk memainkan lagu kompas pada dram.
Dia memegang simbal dengan tangan kirinya, memukul rentak berirama dengan tangan kanannya, menjulurkan lidahnya dan bergoyang mengikut rentak irama semasa bermain, cukup membuatkannya relaks, melupakan keganasan sejenak. – AP
