LONDON – Bolehkah tiket menyembuhkan penyakit dengan lebih baik daripada pil?
Doktor di Britain telah mencuba pendekatan eksperimen, menetapkan aktiviti sosial, sedekad yang lalu. Kini, para doktor dari Kanada hingga Belgium dan Perancis sedang mencuba kaedah yang sama.
Mereka memberikan pesakit lawatan ke muzium secara percuma, untuk mengatasi tekanan, kemurungan dan penyakit mental yang lain.
MERINTIS PERKHIDMATAN KESIHATAN
Doktor British merupakan perintis dalam preskripsi sosial, atau menetapkan aktiviti sosial atau budaya untuk meningkatkan kesihatan seseorang. Pendekatan ini kini merupakan komponen tetap Perkhidmatan Kesihatan Kebangsaan (NHS) yang dibiayai oleh kerajaan.
Britain telah mencuba ‘muzium berdasarkan preskripsi’ sebagai projek tiga tahun yang dilancarkan pada tahun 2014. Projek rintis yang memenangi anugerah ini pada mulanya menyasarkan warga emas yang mungkin terasing secara sosial. Kini, lawatan ke galeri seni dan muzium telah bertapak kukuh dalam sistem penjagaan kesihatan dengan kesan yang boleh diukur.
Ia membawa kepada 37 peratus kurang lawatan ke doktor dan pengurangan kemasukan ke hospital sebanyak 27 peratus, kata Culture Health & Wellbeing Alliance, rangkaian inisiatif kesihatan kreatif di seluruh negara, dalam data dari tahun 2023.
DARI MONTREAL KE BELGIUM DAN PERANCIS
Kanada mengikuti jejak langkah itu dan doktor di Montreal mula mempreskripsikan lawatan ke Muzium Seni Halus (MMFA) pada tahun 2018. Setiap doktor boleh mengeluarkan sehingga 50 preskripsi setiap tahun dan ia dilindungi oleh insurans kesihatan.
Kajian oleh makmal AgeTeQ tempatan telah menunjukkan bahawa mereka yang datang dengan preskripsi mempunyai kualiti hidup dan kesejahteraan mental yang jauh lebih tinggi.
Konsep ini dengan cepat menerima lebih ramai penyokong. Brussels memulakan program yang serupa pada tahun 2021, bermula dengan lima muzium dan 33 doktor. Lebih daripada 10 muzium dan 18 institusi perubatan kini terlibat. Bandar ini menanggung kos kemasukan ke muzium Brussels.
Dan banyak projek penyelidikan di seluruh negara sedang menyiasat pengaruh lawatan ke institusi seni mengenai kesejahteraan.
ADAKAH BUDAYA SUKAN BAHARU?
Ahli sejarah seni Nathalie Bondil, bekas pengarah Muzium Seni Halus dan kini pengarah Institut du Monde Arabe di Paris, yakin bahawa budaya akan menjadi kesihatan kita pada abad ke-21 seperti sukan pada abad ke-20.
“Manusia dicipta secara biologi untuk berasa kagum dengan keindahan dan berasa sihat,” katanya kepada penyiar France Info. Bondil akhirnya mempraktikkan idea itu di Montreal pada tahun 2018.
Dr Catherine Hanak, pakar psikiatri kanan di Hospital Universiti Brugmann di Brussels, dengan jelas menggambarkan kejayaan lawatan muzium sedemikian dalam akhbar mingguan Le Nouvel Obs.
“Apabila kita melakukan sesuatu yang menyenangkan, otak kita bertindak balas seolah-olah terdapat pertunjukan bunga api kecil, dopamin dilepaskan dan kita serta-merta berasa gembira. Ini berlaku apabila kita bersenam, apabila kita berjalan-jalan di hutan, dan juga apabila kita kagum oleh karya seni,” katanya.
PENYELIDIKAN, TETAPI TIADA TIKET RASMI
Di Jerman juga, kajian menunjukkan bahawa lawatan ke muzium boleh mengurangkan kemurungan, demensia dan kesunyian, selalunya lebih berkesan dan murah daripada ubat-ubatan.
Satu laporan oleh Universiti Teknikal Dresden mengesyorkan memasukkan lawatan dalam penjagaan standard, dengan mengatakan, “Pas muzium tahunan nampaknya jauh lebih berkesan daripada ubat-ubatan, terutamanya dalam mengurangkan gejala kemurungan pada penghidap demensia.”
Di Berlin, bersama-sama dengan rangkaian hospital Charite, Muzium Bode sedang menguji projek Muzium Penyembuhan. Ia bertujuan menggalakkan kesedaran di hadapan karya seni. Sebuah bilik yang direka khas disediakan dan menampilkan beberapa tradisi meditasi.
Sesiapa yang ingin menyertai boleh mengakses senaman melalui panduan audio, telefon pintar atau laman web. Setakat ini, awda perlu membayar caj kemasukan muzium ditambah yuran penyertaan.
DARIPADA TERAPI SENI KEPADA TERAPI MUZIUM
Pada tahun 2019, Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) menilai lebih daripada 3,000 kajian. Ia menunjukkan dengan jelas bahawa acara seni dan budaya menguatkan kesihatan mental dan fizikal orang ramai, dengan membantu mereka memproses penderitaan dan menggalakkan proses pemulihan.
Ini adalah asas terapi muzium. Tidak seperti terapi seni yang lebih terkenal, ia tidak memerlukan sebarang bakat artistik, hanya kesediaan untuk mengalami seni secara sedar, mengikut prinsip seni perlahan, di mana anda meluangkan masa untuk melihat karya individu.
Bahagian baharu yang diketengahkan ialah pandangan bahawa sekadar mengalami atau menemui karya seni boleh menjadi penyembuhan, tanpa sebarang karya kreatif sendiri.
PERDEBATAN MENINGKAT, TETAPI PERSOALAN TIDAK TERJAWAB
Sejak tahun 2014, inisiatif berkenaan telah mendapat momentum dan terapi muzium sedang mengalami kebangkitan semula, kata penyelidik Leslie Labbe.
Walaupun idea itu kedengaran menarik, masih terdapat satu halangan iaitu dalam satu temu bual dengan France Culture, Labbé berkata manfaat perubatan masih belum terbukti secara saintifik.
Namun, beliau menjelaskan mengapa lawatan ke muzium boleh menjadi sangat berharga.
“Apabila merawat penyakit, awda bukan sahaja merawat simptomnya, awda juga menemani orang tersebut secara keseluruhan dan muzium menawarkan banyak titik permulaan yang boleh digunakan secara terapeutik.” – ANN/The Star
