Harus ditegaskan sejak awal bahawa tiada cara ‘biasa’ untuk bersedih atas kehilangan orang tersayang. Tiada cara yang ‘betul’ atau ‘salah’, apatah lagi cara yang stereotaip atau diterima secara umum – bagi sesiapa sahaja.
“Kesan kesedihan berbeza-beza dan tidak spesifik kepada jantina,” kata kaunselor kesedihan dan penulis, Thomas Achenbach. Namun begitu, beliau mendapati bahawa lelaki dan wanita sering berbeza dalam cara mereka menghadapi kesedihan dan bahkan telah menulis sebuah buku tentang perkara ini – judul dalam bahasa Jermannya diterjemahkan sebagai ‘Lelaki Berkabung dengan Cara Berbeza’.
“Ramai lelaki mengalami sejenis kejutan yang dalam kes mereka boleh menjadi sangat besar. Ia benar-benar melumpuhkan mereka,” kata Achenbach, sambil menambah bahawa lebih sukar untuk mendekati lelaki berbanding wanita – bukan sahaja kerana mereka jarang menyertai kumpulan sokongan, tetapi juga kerana sukar bagi mereka untuk membuka diri dalam perbualan pada mulanya.
Apa yang paling mereka hadapi, katanya, ialah perasaan tidak berdaya yang sentiasa menyusuli kehilangan orang tersayang, “perasaan seolah-olah mereka ditekan ke tanah, tidak berdaya dan tidak mampu melakukan apa-apa mengenainya.”
Berbeza dengan wanita, ramai lelaki juga mengalami simptom fizikal akibat kesedihan, menurut ahli psikoterapi, kaunselor kesedihan, dan penulis Roland Kachler dari Jerman.
“Apabila lelaki datang untuk kaunseling kesedihan, biasanya mereka mempunyai simptom somatik,” katanya. “Mereka sering mengalami sakit belakang dan bahu selepas kehilangan yang teruk.”
Terdapat tindak balas defensif oleh otot mereka kerana “kami lelaki cenderung untuk mengatasi dan berfungsi,” katanya, menjelaskan bahawa lelaki sering mengalami kesedihan sebagai serangan yang mesti ditangkis, sebagai satu kekalahan.
Apabila wanita datang untuk kaunseling kesedihan selepas kematian pasangan mereka, contohnya, mereka lebih bersedia untuk berhadapan dengannya, kata Kachler.
“Mereka ingin tahu bagaimana untuk mengharungi kesedihan dan kesakitan mereka.”
Mereka juga lebih mampu untuk sepenuhnya menyerahkan diri kepada perasaan mereka, tambahnya, mungkin “kerana mereka dilengkapi dengan pengalaman asas, iaitu melahirkan anak, yang mengajar mereka bahawa walaupun kesakitan yang paling sengit akan berlalu dan membawa sesuatu yang baharu.”
MENAHAN DIRI DAN MENGAWAL
Sebaliknya, lelaki cenderung untuk menahan diri dan ingin kekal mengawal keadaan, menurut pemerhatian Kachler. “Sukar bagi mereka untuk menyerah – ia dianggap ancaman terhadap kemampuan mereka untuk berfungsi.”
Perbincangan dalam kumpulan sokongan campuran jantina terlalu intensif untuk mereka, dan mereka sering menghentikan penyertaan selepas hanya beberapa sesi, katanya, “kerana lelaki lebih tertumpu pada usaha untuk terus berfungsi.”
Mereka terutamanya menolak kesedihan yang mendalam, terutamanya jika kehilangan itu melibatkan kematian anak mereka, kerana mereka merasa bertanggungjawab untuk memastikan keluarga tetap bertahan.
Ini tidak bermaksud bahawa lelaki tidak bersedih, tentunya. Tetapi kesedihan mereka sering kali tidak begitu ketara. “Lelaki bersedih secara rahsia,” kata Achenbach. Menurutnya, lelaki tidak banyak bercakap tentang perasaan mereka dan cenderung menangani kesedihan serta keputusasaan secara rasional.
“Mereka ingin mendapatkan pengetahuan,” katanya, dan menambah bahawa mereka juga sering mengalami keraguan diri serta bertanya-tanya sama ada mereka telah ‘kehilangan akal’.
Walaupun lelaki tidak memasuki ‘fasa pengalaman’ ketika mereka bersedih, menurut Kachler, ini tidak seharusnya dianggap negatif. “Kita perlu mengajak lelaki untuk memproses kesedihan mereka dengan cara yang berbeza,” iaitu melalui aktiviti fizikal.
“Jika awda mengajak lelaki ke kumpulan perbincangan sokongan diri, hampir tiada yang akan hadir,” katanya. “Tetapi mereka akan menyertai pendakian hujung minggu atau jelajah basikal untuk yang sedang bersedih.”
Achenbach juga mendapati melalui kerjanya sebagai kaunselor kesedihan bahawa perasaan lelaki dapat diungkapkan semasa berjalan kaki atau mendaki bersama lelaki lain yang kehilangan orang tersayang. Aktiviti ini membantu mereka membuka diri dan secara tidak langsung, melepaskan perasaan mereka.
“Susunan yang tepat itu penting,” katanya. “Bagi kebanyakan mereka, duduk dalam bilik berhadapan dengan orang lain adalah sesuatu yang asing atau bahkan dirasakan sebagai ancaman.”
“Jalan untuk mencapai emosi dalaman lelaki adalah berbeza daripada wanita,” kata Achenbach. “Penting untuk membiarkan lelaki mengikuti jalan mereka sendiri.”
Kedua-dua kaunselor kesedihan bersetuju bahawa lelaki yang memerlukan bantuan untuk menemui jalan mereka sebaiknya mendapatkan khidmat kaunselor atau ahli terapi lelaki. – ANN/The Star
