Oleh Nurdiyanah R.
Gambar serahan ICRC Kuala Lumpur
Dalam konflik di seluruh dunia, orang awam terus menanggung akibat buruk daripada penggunaan bahan letupan di kawasan berpenduduk.
Apabila digunakan di bandar, pekan dan kampung, senjata-senjata ini selalunya mempunyai kesan yang jauh melebihi sasarannya.
Ia meragut nyawa yang tidak terkira banyaknya, menyebabkan kemusnahan yang meluas, dan menghalang orang ramai daripada mendapat perkhidmatan awam yang penting, seperti air dan sanitasi, elektrik, penjagaan kesihatan dan pendidikan.
Sehubungan itu, ketua tiga entiti Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (PBB) dan Presiden Jawatankuasa Antarabangsa Palang Merah (ICRC), baru-baru ini, terus menggesa semua negara untuk menyokong deklarasi politik baharu untuk melindungi orang awam daripada bahan letupan di kawasan berpenduduk.
Mereka ialah Wakil Tinggi PBB bagi Hal Ehwal Perlucutan Senjata, Izumi Nakamitsu; Setiausaha Agung PBB bagi Hal Ehwal Kemanusiaan dan Penyelaras Bantuan Kecemasan, Martin Griffiths; Pengarah Eksekutif UNICEF, Catherine Russell dan Presiden ICRC, Mirjana Spoljaric.
Mereka merayu semua negara menyokong deklarasi mengenai ‘Memperkukuh Perlindungan Orang Awam daripada Akibat Kemanusiaan yang Timbul daripada Penggunaan Bahan Letupan di Kawasan Berpenduduk.’
Perkara berkenaan berdasarkan kenyataan bersama PBB dan ICRC yang menggesa sokongan global untuk melindungi orang awam daripada bahan letupan di kawasan berpenduduk yang dikongsi oleh ICRC Kuala Lumpur secara maya kepada penulis, baru-baru ini.
Kenyataan turut menyatakan deklarasi baharu berkenaan mewakili pencapaian kolektif utama dalam melindungi orang awam daripada peningkatan urbanisasi konflik bersenjata. Ia menghantar isyarat kuat di seluruh dunia bahawa mencederakan orang awam dan memusnahkan bandar bukanlah satu realiti yang harus kita terima.
Deklarasi baharu berkenaan turut mengukuhkan penghormatan terhadap undang-undang kemanusiaan antarabangsa, terutamanya dengan membuat negara penandatangan untuk menyekat atau menahan diri daripada penggunaan bahan letupan di kawasan berpenduduk, apabila penggunaan sedemikian boleh menyebabkan kemudaratan awam.
Selepas tiga tahun berunding, deklarasi baharu berkenaan telah dilancarkan pada persidangan sokongan di Dublin, Ireland, pada 18 November lalu.
Menurut Izumi Nakamitsu, dalam kenyataan berkenaan, sepanjang dekad yang lalu, sistem PBB telah bekerjasama rapat dengan negara anggota, ICRC, dan masyarakat sivil di seluruh dunia untuk menggalakkan pihak-pihak menghentikan penggunaan bahan letupan di pekan dan bandar.
“Dengan deklarasi baharu ini, negara akan mengambil pendirian tentang kepentingan melindungi orang awam, mengurangkan bahaya dan menyelamatkan nyawa,” ujarnya.
Kenyataan turut menyatakan kerosakan dan kemusnahan yang disebabkan oleh penggunaan senjata-senjata berkenaan mengakibatkan penderitaan jangka panjang, seperti kecacatan dan trauma psikologi. Semua orang awam menderita. Penderitaan ini boleh dan harus dikurangkan malah dicegah.
Sementara itu, dalam kenyataan berkenaan, Martin Griffiths turut menekankan bahawa orang awam sudah menanggung kesan paling teruk dalam konflik, penggunaan senjata letupan di pekan, kampung dan bandar hanya menambahkan keperitan mereka dalam jangka pendek dan jangka panjang.
“Deklarasi politik baharu ini adalah satu langkah penting ke arah menangani malapetaka kemanusiaan yang amat besar ini,” tambahnya.
Dalam kenyataan juga menegaskan bahawa kesan kemanusiaan akibat penggunaan bahan letupan berat di kawasan berpenduduk biasanya bergema lama selepas kesan serta-merta, mengakibatkan gangguan berpanjangan perkhidmatan awam penting dan perpindahan berskala besar yang berpanjangan.
Manakala Catherine Russell turut menegaskan bahawa tindakan mengebom rumah, sekolah, hospital dan mana-mana tempat kanak-kanak tinggal, belajar, atau tempat bergantung pastinya tidak boleh dipertahankan.
“Kami menyeru supaya semua negara menjaga keselamatan kanak-kanak dengan melindungi mereka daripada bahaya konflik urbanisasi. Kehidupan dan masa depan mereka bergantung padanya,” serunya.
Dalam pada itu, kenyataan juga menyatakan bahawa pencapaian Agenda 2030 untuk Pembangunan Mampan adalah jadi taruhan. Kesan kemusnahan senjata letupan ke atas orang awam dan rumah orang awam, kemudahan dan infrastruktur menjejaskan beberapa matlamat global, termasuk matlamat mencapai sekuriti makanan, menamatkan kemiskinan, dan membina masyarakat yang aman dan inklusif.
Selain itu, tahap pencemaran bahan letupan yang tinggi akibat penggunaan senjata sedemikian di kawasan berpenduduk menghancurkan kehidupan dan menghalang usaha pembinaan semula. Perpindahan berskala besar, berulang dan berpanjangan juga mendedahkan orang ramai kepada bahaya besar dari segi kesihatan, keselamatan dan kesejahteraan mereka.
Akhirnya, penggunaan bahan letupan di kawasan berpenduduk, terutamanya senjata dengan kesan yang meluas, menafikan hak asasi manusia dan mengancam masa depan seluruh generasi.
Menurut Mirjana Spoljaric dalam kenyataan berkenaan, bahawa buat pertama kalinya, negara-negara komited untuk membendung penggunaan bahan letupan di kawasan berpenduduk, satu pengiktirafan penting terhadap magnitud masalah tersebut.
“Dengan menyokong dan melaksanakan dengan setia deklarasi politik baharu ini, negara-negara akan dapat mengurangkan penderitaan orang awam dan menegakkan undang-undang kemanusiaan antarabangsa, yang amat penting untuk memelihara kemanusiaan kita bersama,” ujarnya lanjut.
