MOTALA, SWEDEN – Beg kerepek, botol sos tomato dan bekas Tupperware yang dibuang dilihat sepanjang tali sawat penyampai di loji penyisihan berteknologi tinggi besar digelar ‘Site Zero’, yang Sweden harapkan akan merevolusikan kitar semula plastiknya.
Lampu inframerah, laser, kamera dan kecerdasan buatan (AI) digunakan untuk mengisih timbunan sisa plastik, Mattias Philipsson, Ketua Pegawai Eksekutif Swedish Plastic Recycling, sebuah organisasi bukan untung yang dimiliki oleh industri plastik, menerangkan semasa dia mengadakan lawatan ke kilang itu.
Terletak di luar bandar Motala, kira-kira 200 kilometer di barat daya Stockholm, tapak itu telah beroperasi sejak lewat 2023 dan disifatkan oleh organisasi itu sebagai “kemudahan terbesar dan paling moden di dunia untuk kitar semula plastik”.
Mampu memproses 200,000 tan sisa setahun, loji automatik sepenuhnya itu boleh mengasingkan 12 jenis plastik berbeza, berbanding hanya empat dalam kemudahan konvensional.
Pengenda-linya berharap undang-undang Kesatuan Eropah (EU) akan datang yang memerlukan pembungkus baharu untuk memasukkan sejumlah plastik kitar semula akan memberi rangsangan kepada industri kitar semula.
“Kami menerima semua pembungkusan plastik yang dikumpul yang telah diisih oleh orang ramai dalam isi rumah Sweden,” kata Philipsson kepada AFP di tapak itu, sambil menambah bahawa mereka “mempunyai kapasiti untuk mengendalikan jumlah yang setara dengan semua sisa plastik Sweden.”
Beribu-ribu barangan plastik melalui labirin rumit mesin berbeza yang mengenal pasti dan memi-sahkan barangan ke dalam kategori yang berbeza, digelar ‘pecahan’.
Pada salah satu tali sawat penyampai, cahaya inframerah digunakan untuk mengimbas pembungkus semasa ia melepasi, dan hembusan udara yang kuat memisahkan kepingan ke arah yang berbeza bergantung pada jenis plastik.
Antara lain, kemudahan itu mampu menyusun PVC dan polistirena, dua pecahan yang sebelum ini tidak dapat digunakan semula dalam produk baharu seperti itu.
“Ideanya adalah untuk menjadi sebahagian daripada ekonomi pekeliling dan mengurangkan penggunaan bahan api fosil,” kata Philipsson.
“Dengan loji penyisihan lama kami, lebih 50 peratus pembungkus plastik akhirnya dibakar kerana ia tidak dapat diisih. Kini ia kurang daripada lima peratus,” tambahnya.
Negara Scandinavia itu tidak berada di kedudukan teratas dalam kelas kitar semula plastik.
Pada 2022, hanya 35 peratus sisa plastik dikitar semula, menurut Agensi Perlindungan Alam Sekitar Sweden (EPA), di bawah purata EU sebanyak 40 peratus.
Pembakaran sisa plastik, yang digunakan untuk menghasilkan haba dan elektrik, menyumbang kira-kira 7 peratus daripada pelepasan gas rumah hijau Sweden, menurut agensi itu.
“Orang Sweden pandai mengitar semula secara umum logam, kertas dan kaca kerana kami telah melakukan ini sejak sekian lama dan mempunyai industri yang mahukan kertas itu sebagai contoh,” kata pakar EPA Asa Stenmarck kepada AFP.
Tetapi “mengenai plastik, kami tidak begitu baik,” tambahnya.
“Banyak yang tidak diasingkan, yang merupakan masalah besar dan ini berlaku untuk isi rumah dan perniagaan. Jadi kami benar-benar perlu berusaha terhadap pengasingan.”
Plastik kitar semula masih bergelut untuk diterima pakai secara meluas, kerana ia secara purata 35 peratus lebih mahal daripada plastik yang baru dihasilkan.
Stenmarck menyatakan bahawa beberapa pecahan yang diasingkan oleh Site Zero masih luar biasa dalam pasaran kitar semula.
“Jadi dari satu segi, ia sesuatu yang agak berani kerana mungkin belum ada pelanggan lagi,” jelasnya.
Stenmarck berkata, satu cara untuk mempercepatkan penggunaannya adalah dengan menggubal undang-undang dan menyatakan bahawa ia sedang dijalankan di Eropah dengan Peraturan Sisa Pembungkusan dan Pembungkusan (PPWR).
Sebanyak 27 negara anggota EU bersetuju pada 4 Mac bahawa pembungkusan plastik mesti me-ngandungi antara 10 dan 35 peratus kandungan kitar semula, bergantung kepada sama ada ia digunakan untuk makanan, menjelang 2030.
“Ia akan menjadi pengubah keadaan yang dialu-alukan untuk pasaran,” kata Philipsson kepada AFP, sambil menambah bahawa “satu-satunya cara untuk mencapainya ialah melalui pengisihan yang cekap.”
Namun, OECD menjangkakan bahawa jumlah pembungkus plastik akan meningkat tiga kali ganda menjelang 2060.
Sesetengah pencinta alam sekitar berpendapat bahawa peningkatan kitar semula tidak menangani masalah asas.
“Kami mempunyai perasaan bahawa perbincangan mengenai peningkatan dalam prestasi teknikal ini mengukuhkan idea bahawa kami boleh meneruskan (membuat plastik), bahawa tiada apa yang perlu dibimbangkan,” Henri Bourgeois-Costa, pakar sisa plastik di Tara Ocean Foundation, memberitahu AFP.
“Cabaran dengan plastik ini bukan untuk mengisihnya dengan lebih baik, untuk mengitar semula dengan lebih baik. Cabarannya adalah untuk menggantikannya dan menghapuskannya,” tambahnya.
Projek-projek lain berdasarkan model Site Zero sedang direka di tempat lain di Eropah, dengan dua di Jerman dan satu di Norway. – AFP
