POYANG, CHINA – Disebabkan kemarau yang catat sejarah, pihak berkuasa tempatan di China telah memperbaharui rancangan kontroversi untuk membendung tasik air tawar terbesar di negara itu.
Tetapi ahli alam sekitar memberi amaran membendung Tasik Poyang, tempat persinggahan musim sejuk untuk lebih setengah juta burung, akan mengancam ekosistemnya yang rapuh dan burung terancam serta hidupan liar lain.
China kini mempengerusikan rundingan kepelbagaian biologi Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (PBB) di Montreal, yang dianggap sebagai ‘peluang terbaik terakhir’ untuk menyelamatkan spesies dan habitat bumi daripada kemusnahan manusia yang tidak dapat dipulihkan.
Empangan Poyang, yang beransur pulih selepas mengecil kepada kurang daripada satu pertiga daripada saiz biasanya, menunjukkan betapa sibuknya usaha sedemikian di China.
Ahli pemuliharaan, Zhang Daqian berkata, jika direalisasikan, pintu air sepanjang 3,000 meter merentasi salah satu saluran tasik itu akan menhentikan saluran dari sungai Yangtze, meninggalkan Poyang menjadi tasik mati.
China telah membina lebih daripada 50,000 empangan di lembah Yangtze dalam tempoh 70 tahun yang lalu termasuk Three Gorges, yang menghadapi tentangan meluas daripada pencinta alam sekitar.
Dalam tempoh yang sama sekurang-kurangnya 70 peratus daripada tanah lembap sungai itu telah lenyap, menurut data daripada kementerian alam sekitar. Apabila projek itu pada mulanya dicadangkan, aduan daripada ahli ekologi berjaya menangguhkannya.
Tetapi kemarau yang meningkat semakin kerap dan teruk di kawasan itu akibat perubahan iklim yang telah mengubah kalkulus.
Poyang membekalkan air kepada 4.8 juta penduduk wilayah Jiangxi, dan kerajaan tempatan berkata dengan membendung ia akan menjimatkan air, mengairi lebih banyak tanah ladang dan meningkatkan pelayaran.
Penilaian kesan alam sekitar (EIA) yang diterbitkan pada bulan Mei memberi pakar hanya dua minggu untuk menyemak 1,200 muka surat dokumen dan membuat aduan.
Pelawat musim sejuk
Semasa musim hujan biasa, Poyang boleh menjadi tiga kali ganda saiz Los Angeles.
Dataran lumpurnya adalah tempat makan musim sejuk utama untuk ratusan ribu burung terbang ke selatan untuk melarikan diri dari kesejukan setiap musim luruh.
Ia termasuk burung jenjang Siberia yang sangat terancam, populasinya telah menyusut kepada kira-kira 4,000.
Kemarau tahun ini adalah yang terburuk dalam tempoh 70 tahun, dengan wilayah itu memasuki musim kemarau tiga bulan lebih awal daripada biasa. Namun, ratusan burung berkumpul di kolam kecil yang ditinggalkan di dasar sungai yang retak ketika AFP melawat rizab di Daerah Yongxiu pada awal November.
“Burung-burung migrasi masih datang ke Poyang, kerana ia adalah rumah musim sejuk kebiasaan mereka,” kata seorang pekerja bernama Chen sambil melihat ke seberang hamparan kering yang dipenuhi dengan cangkerang kosong dan rangka ikan.
“Tetapi tiada ikan atau udang untuk burung itu makan. Banyak burung berpusu-pusu ke ladang berhampiran dan petani telah diberitahu untuk meninggalkan sedikit padi yang belum dituai untuk burung,” kata Chen. Pegawai telah mengepam air dari takungan berhampiran membentuk lubang air kecil berbentuk rama-rama untuk burung-burung itu.
“Tiada konflik (antara penduduk dan burung), kerana burung yang berhijrah adalah haiwan yang dilindungi negara, dan orang ramai tidak akan membahayakannya,” kata He Fangjin, seorang pekerja di taman tanah lembap lain, kepada AFP.
Di Bukit Zhupao berdekatan, tempat memerhati burung yang popular, kira-kira 90,000 burung migrasi dikesan dari Oktober hingga awal Disember, meningkat daripada kira-kira 62,000 burung dalam tempoh yang sama tahun lepas.
Kerosakan kepada ekosistem
Tidak jelas tahap pembangunan empangan itu pada masa ini, dan pihak berkuasa tempatan mahupun kementerian alam sekitar tidak menjawab soalan yang diajukan oleh AFP.
Tetapi jika mereka meneruskan, pintu air akan mengganggu pasang surut semula jadi tasik dengan Yangtze, yang berpotensi mengancam air pasang surut di mana burung itu makan, kata Lu Xixi, seorang profesor geografi di Universiti Nasional Singapura.
Kehilangan peredaran semula jadi air juga boleh menjejaskan keupayaan Poyang untuk mengeluarkan nutrien, mempertaruhkan pembentukan alga yang boleh mengganggu rantai makanan, tambah Lu.
Empangan itu juga boleh menjejaskan satu lagi spesies yang sangat terancam yang memanggil tasik itu sebagai rumahnya iaitu ikan lumba-lumba tanpa sirip Yangtze. Terdapat hanya lebih 1,000 yang tinggal di alam liar.
Semasa musim kemarau, ikan lumba-lumba berlindung di saluran yang sama dengan empangan, kata seorang renjer dari Beijing Environmental Protection Prairie League, yang telah meronda tasik selama lebih sebulan kepada AFP.
Friends of Nature yang berpangkalan di Beijing berkata empangan EIA gagal melakukan penilaian menyeluruh sama ada penghijrahan lumba-lumba akan disekat.
“Tanpa bukti saintifik yang komprehensif dan sebelum menghapuskan risiko alam sekitar, projek itu tidak seharusnya diteruskan,” kata kumpulan itu dalam satu kenyataan. – AFP
