MAKTHAR, TUNISIA – Kebanyakan sekolah di Tunisia mengalami kekangan kewangan dan kurang diselenggara, tetapi projek inovatif telah membolehkan seseorang itu berdikari dengan menjana tenaga suria dan menanam makanannya sendiri.
Hari ini, orang di sebalik inisiatif itu berharap kejayaan sekolah berasrama penuh di luar bandar, Makthar boleh dijadikan model untuk menambah baik sektor sekolah awam yang semakin runtuh.
Usahawan Lotfi Hamadi, 46, pengasas kumpulan tidak berasaskan keuntungan, Wallah We Can, dibesarkan di Perancis tetapi berpindah ke Tunisia selepas revolusi 2011 yang menggulingkan diktator Zine El Abidine Ben Ali.
Berpangkalan di Tunis, perunding hospitaliti itu menumpukan perhatiannya ke sekolah itu, yang terletak di kawasan terpencil dan miskin 170 kilometer barat daya ibu kota dan berhampiran dengan kampung halaman ibu bapanya di Kesra.
“Saya mahu melakukan apa yang berkesan dalam dunia perniagaan dan menjadikan sekolah sebagai perusahaan sosial,” kata Hamadi, yang ibu bapanya adalah pendatang ekonomi ke Perancis yang tidak tahu membaca atau menulis.
“Kami tidak cuba mengisi jurang yang ditinggalkan oleh sistem pendidikan tetapi untuk memberi bantuan kepada mereka, mengajar mereka, memberi mereka rasa ingin tahu untuk membuka diri kepada dunia,” katanya mengenai 565 pelajar sekolah itu, yang kebanyakannya merupakan pelajar asrama.
Hamadi memulakannya sedekad yang lalu dengan mengumpul derma untuk membeli 50 buah unit pemanas air suria yang membekalkan pancuran air panas biasa untuk pelajar buat kali pertama dan 140 panel fotovolta yang menghasilkan empat kali ganda kuasa yang digunakan di sekolah itu.
Dengan menjual satu pertiga daripada lebihan kembali kepada syarikat janakuasa nasional, sekolah boleh membayar balik hutang kepada syarikat utiliti dan membiayai penambahbaikan sekolah dan aktiviti kokurikulum.
Baki kuasa tambahan itu diagihkan secara percuma kepada tiga sekolah lain yang berdekatan.
Tahun lalu, kumpulan Hamadi melancarkan Kidchen, sebuah koperasi petani yang menanam sayur-sayuran di sekitar 20 ekar tanah berhampiran.
Walaupun sebahagian hasilnya diberikan kepada kantin sekolah, 90 peratus telah dijual sejak musim panas ini, dengan keuntungan membantu membayar aktiviti sekolah.
Kidchen dikendalikan oleh enam orang ibu bapa pelajar, yang dahulunya menganggur, dan seorang jurutera pertanian, yang menerima pendapatan yang stabil dan bahagian ekuiti serta dividen.
“Ini mendorong kami untuk bekerja lebih keras dan menghasilkan lebih banyak lagi,” kata ketua tukang kebun, Chayeb Chayeb, 44, seorang bapa kepada tiga orang anak.
Temui peluang
Hamadi berkata persekolahan yang lebih baik amat diperlukan di negara yang dicengkam oleh ketidakstabilan politik dan masalah ekonomi selama bertahun-tahun sejak revolusi.
Keadaan sekarang jauh berbeza dengan era Habib Bourguiba, presiden pertama Tunisia selepas kemerdekaan dari Perancis pada 1956, yang sangat menggalakkan pendidikan rendah.
Pada mulanya pemberontakan Kebangkitan Arab memberikan harapan untuk hak sosial dan ekonomi yang lebih besar, tetapi hari ini “75 peratus murid meninggalkan sekolah rendah tanpa tahu menulis dua ayat,” kata Hamadi.
“Sistem pendidikan telah terjejas sejak revolusi… kerana setiap kerajaan telah tunduk kepada tekanan daripada kesatuan sekerja,” katanya.
Akibatnya, lebih 95 peratus daripada bajet kementerian digunakan untuk membayar gaji kakitangan, hanya berbaki sedikit untuk penyelenggaraan, buku sekolah dan latihan guru.
Kira-kira 100,000 orang murid tercicir daripada sistem sekolah setiap tahun, dan ramai ibu bapa bimbang tentang standard akademik yang rendah di sekolah, dan memilih tuisyen swasta yang mahal.
Chayeb, ketua petani, berkata model Makthar itu telah membantu keluarganya dan memberi anak-anaknya makanan dan aktiviti sekolah yang lebih baik daripada kemahiran perniagaan dan bahasa asing kepada robotik dan drama.
“Sebelum ini, saya seorang pekerja bermusim dengan kontrak lima atau enam bulan, sentiasa di tempat yang berbeza,” katanya.
“Sekarang saya bekerja berhampiran tempat tinggal saya.”
Bekas pelajar Chaima Rhouma, 21, belajar undang-undang dengan tujuan untuk menjadi seorang diplomat, berkata projek itu telah menghidupkan semula sekolah sepenuhnya, menggantikan halaman yang dipenuhi sampah dengan padang sukan dan taman.
“Kelab sastera, teater dan pawagam telah membawakan kegembiraan,” katanya. “Saya semakin ingin tahu, sentiasa mencari perkara baharu. Di sini awda boleh belajar sambil berseronok.”
Sekolah itu telah mendapat reputasi di rantau itu dan mendapat permintaan tinggi, dengan 80 orang kanak-kanak kini dalam senarai menunggu.
Sementara itu, Hamadi meneruskan projek lain, ladang seluas 40 hektar yang tanaman organiknya membekalkan tenaga dan makanan kepada 23 buah sekolah yang mempunyai kira-kira 3,500 orang pelajar di bandar itu. – AFP
