Gambar AP
SAN DIEGO – Sebagai duta bagi tikus, tidak mudah untuk memenangi hati orang ramai. Lebih-lebih lagi disebabkan ia adalah seekor tikus.
Tetapi, Runa di Zoo San Diego sedang berusaha sebaik mungkin untuk menentang tanggapan negatif. Tikus itu merupakan salah seekor daripada beberapa yang lain digelar sebagai ‘duta’ yang menunjukkan kelebihan di tiga zoo Amerika Syarikat (AS). Tikus-tikus itu diberikan oleh sebuah organisasi yang berpangkalan di Tanzania yang melatih tikus gergasi Afrika itu untuk memerangi penyeludupan hidupan liar, mengesan penyakit dan melaksanakan tugas bermanfaat lain.
Sekurang-kurangnya dua kali ganda jumlah tikus biasa yang ditemui di bandar-bandar, tikus gergasi Afrika seperti Runa terkenal dengan kebolehannya mengesan periuk api dan bahan letupan lain di medan perang lama di Angola, Mozambique dan Kemboja, sehingga ia dipanggil tikus wira.
Usaha sedang dijalankan untuk meluaskan penggunaan deria bau haiwan itu untuk mencari mangsa yang terperangkap dalam bangunan yang runtuh, mengesan penyakit dalam sampel makmal dan memaklumkan pegawai mengenai barangan haram di pelabuhan dan lapangan terbang.
Enam ekor tikus Afrika menamatkan tempoh percubaan pertama dan diambil bekerja di ladang pada bulan Mac, menghabiskan sebulan di sebuah pelabuhan di Tanzania di mana haiwan itu ditugaskan untuk mengesan barangan seludup, termasuk Tenggiling.
Tenggiling merupakan antara haiwan yang paling banyak diperdagangkan di dunia.
Dagingnya dianggap sebagai makanan istimewa di Vietnam dan beberapa bahagian China, manakala sisiknya digunakan dalam perubatan tradisional China.
Barangan terlarang hidupan liar disembunyikan di antara sejumlah besar kontena perkapalan yang meninggalkan Dar es Salaam di Tanzania dan pelabuhan Afrika yang lain setiap tahun.
Runa pada mulanya dilatih untuk mengesan periuk api, tetapi ia sering terganggu semasa bekerja. Walau bagaimanapun, ia menjadi duta yang cemerlang, kata pakar penjagaan hidupan liar utama di Zoo San Diego, Cari Inserra.
Baru-baru ini, jurulatihnya menyembunyikan bekas kecil teh chamomile di bawah tanah di dalam kotak. Sebaik sahaja ia dilepaskan dari kurungan, hidung kecil Runa mula bekerja.
Dalam beberapa saat ia telah menemukan semua bekas tersebut dan pergi ke arah picagari yang diisi dengan smoothie perisa pelet dan pisang.
“Salah satu perkara yang paling menyeronokkan untuk dilihat adalah bagaimana ia mengubah persepsi orang ramai,” kata Inserra.
Nicki Boyd, dari Zoo dan Perikatan Hidupan Liar San Diego, berkata bahawa tikus menawarkan alat penting untuk memerangi pemerdagangan hidupan liar, yang ingin diketengahkan oleh zoo memandangkan perdagangan haiwan haram ‘sangat merosakkan spesies yang kami cuba selamatkan dan lindungi secara aktif di alam liar’.
“Saya percaya terdapat keupayaan untuk meningkatkan skala ini,” katanya.
Tetapi tikus masih mempunyai jalan yang ditempuh dalam menarik hati semua orang.
Minggu lalu, Datuk Bandar New York, Eric Adams memperkenalkan seorang bekas guru sekolah rendah dan aktivis anti-tikus, Kathleen Corradi sebagai ‘czar tikus baharu’ yang bertugas untuk memerangi berjuta-juta tikus yang berkeliaran di bandar itu.
Iklan untuk jawatan tersebut menyatakan bahawa mereka sedang mencari pemohon yang ‘dahagakan darah dan memiliki naluri pembunuh’. Dalam sidang akhbar pertamanya dalam tugasnya, Corradi, berdiri di sebelah Adams, menyatakan kebenciannya terhadap tikus dan berikrar untuk menggunakan sains untuk menghapuskan bandar itu daripada tikus.
Tikus boleh menyebarkan penyakit seperti leptospirosis, yang kadang-kadang boleh menyebabkan meningitis dan menyebabkan kegagalan buah pinggang dan hati.
Seorang saintis penyelidikan tingkah laku di organisasi APOPO, Izzy Szott, yang berpangkalan di Tanzania, yang melatih tikus untuk bekerja untuk kerajaan, berkata dia tidak terkejut mendengar tikus telah dinamakan musuh nombor satu, tetapi dia mahu orang ramai mengetahui gambaran penuh.
Harapannya adalah dengan mempunyai duta tikus di zoo terkenal, seperti San Diego, akan membawa kepada lebih pemahaman dan sokongan untuk penyelidikan tikus.
Jurucakap New York City, Fabien Levy menggelar tikus sebagai kotor, berpenyakit dan membawa risiko kesihatan awam bahawa bandar itu berhasrat untuk daripada menggunakan teknik berperikemanusiaan jika boleh. Tetapi dia menambah: “Keutamaan kami ialah penduduk bandar kami, bukan tikus.”
Szott berkata, tikus secara umum, “sebenarnya merupakan haiwan yang agak bersih,” sambil menambah bahawa mereka sentiasa merapikan diri dan sering menjilat tangan jurulatih mereka dengan penuh kasih sayang selepas di garu-garu. – AP
