Gambar AFP
KERATSINI – Pasar ikan Keratsini di barat Athens menjadi sibuk pada awal pagi, dengan bot pukat tunda mengeluarkan kotak-kotak ikan sardin dan bilis untuk dimuatkan ke dalam trak yang sedang menunggu berhampiran.
Walau bagaimanapun, di atas bot nelayan keluarganya, Lefteris Arapakis menyusun pelbagai jenis tangkapan – botol, but, paip plastik dan jala ikan, semuanya didapati dari dasar Laut Aegean.
“Kita berenang dalam lautan plastik,” kata Arapakis, yang keluarganya telah menangkap ikan selama lima generasi.
Menjelang 2050 ‘akan ada lebih banyak plastik daripada ikan’ di laut, dia memberi amaran, memetik laporan baru-baru ini.
Hasil tangkapan plastik pagi itu ‘adalah seberat kira-kira 100 kilogram’, kata ahli ekonomi berusia 29 tahun dan pengasas bersama Enaleia, sebuah NGO yang menggalakkan nelayan mengumpul sampah laut yang terperangkap dalam pukat mereka.
Sejak penubuhannya pada 2018, ia telah bekerjasama dengan lebih 1,200 nelayan di Greece untuk meningkatkan kesedaran mengenai kemerosotan alam sekitar maritim.
Sampah dasar laut ini bukan sahaja datang dari Greece tetapi dari seluruh Mediterranean, bergerak mengikut arus laut.
Beroperasi di 42 pelabuhan di seluruh Greece, Enaleia menyediakan beg besar kepada nelayan untuk sampah laut yang boleh mereka buang di tempat pembuangan sampah sebaik sahaja kembali ke pelabuhan.
Bagi setiap kilo plastik yang mereka hantar, mereka akan menerima sejumlah wang ‘simbolik’ yang kecil. Wang itu cukup untuk minum, kata Arapakis, yang berada di Paris minggu ini untuk perbincangan global mengenai cara mengehadkan pencemaran plastik.
Mesyuarat PBB
Wakil 175 negara bermesyuarat di ibu pejabat UNESCO dengan tujuan mencapai kemajuan ke arah mencapai persetujuan menjelang tahun depan meliputi keseluruhan kitaran hayat plastik.
Sejak Oktober, nelayan yang bekerjasama dengan Enaleia telah menarik keluar 20 tan plastik dan peralatan memancing lama setiap bulan. Hampir 600 tan telah dikutip sejak lima tahun lepas, kata NGO itu.
Plastik yang terkumpul diangkut ke kilang kitar semula di kawasan perindustrian Megara berhampiran Keratsini, untuk dijadikan pelet bagi membuat produk baharu seperti stoking, pakaian renang atau perabot.
Sekitar satu perenam ialah pukat, menurut Emalia. Seterusnya ialah plastik berketumpatan tinggi dan rendah (masing-masing 12.5 peratus dan 8 peratus).
Tetapi hampir separuh daripada jumlah itu, 44 peratus, adalah plastik yang tidak boleh dikitar semula.
Mengitar semula sisa marin adalah ‘cabaran’ kerana plastik itu terdegradasi oleh pendedahannya di bawah air, kata Hana Pertot, pengurus jualan kilang kitar semula Skyplast di Megara.
Enaleia bermula sebagai sekolah nelayan yang ditubuhkan oleh Arapakis selepas dia kehilangan pekerjaan pada 2016 semasa krisis kewangan Greece.
Ia pada asalnya dicipta untuk membantu bapanya merekrut kakitangan untuk kapal pukat tundanya.
Organisasi itu kini juga aktif di Itali, dan tahun ini menjalinkan perkongsian di Sepanyol, Mesir dan Kenya.
Arapakis berkata dia memulakan projek Pembersihan Mediterranean selepas lawatan ke pulau Cyclades Greece, di mana dia melihat nelayan membuang sampah yang dikumpulkan oleh pukat mereka kembali ke laut.
Sebahagian daripada penyelesaian
Pada tahun 2020, Program Alam Sekitar Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNEP) menganugerahkan Arapakis dengan anugerah ‘Juara Muda Tahun Ini di Eropah’. Dia yakin bahawa terdapat ‘perubahan mentaliti’ dalam kalangan nelayan Greece.
Sebelum ini, ‘kami menangkap sejumlah besar plastik tetapi kami hanya menyimpan ikan.
Semua sampah dibuang ke laut’, kata Mokhtar Mokharam, ketua pasukan di bot keluarga Arapakis, Panagiota II. Terdapat juga faedah praktikal untuk bot nelayan.
“Pada masa lalu, sauh sering tersangkut pada semua jenis sampah, terutamanya jaring, dan enjin akan mati,” kata Nikolaos Mentis, yang bekerja di luar pulau Salamina bertentangan dengan Keratsini, dan telah menyumbang kepada Enaleia sejak lima tahun yang lalu.
“Nelayan sedang bekerjasama. Perubahan iklim memberi kesan terutamanya kepada golongan berpendapatan rendah,” katanya.
“Sebelum ini, nelayan merupakan sebahagian daripada masalah. Sekarang, mereka merupakan sebahagian daripada penyelesaian – yang bermakna mana-mana rakyat atau ahli politik boleh menyumbang.” – AFP
