Gambar serahan ICRC Geneva
GENEVA – Jumlah kematian yang disebabkan oleh COVID-19 boleh membebankan keupayaan untuk mengendalikan jenazah dengan betul, jelas Jawatankuasa Antarabangsa Palang Merah (ICRC).
Para pegawai dapat mengatasi risiko ini melalui persiapan dan perancangan yang betul sehingga maruah keluarga si mati dan yang masih hidup dihormati.
Kegagalan merancang dan mempersiapkan korban jiwa berisiko menyebabkan mayat dikebumikan di kawasan perkuburan yang besar, dengan sedikit catatan dan pemahaman mengenai siapa yang meninggal dan di mana mayat itu dibawa. Penderitaan orang yang tidak mengetahui di mana orang yang mereka sayangi dikebumikan boleh menjadi sesuatu yang dahsyat.
“Perancangan kematian besar-besaran tidak bermaksud akan ada kematian secara besar-besaran. Tetapi sangat mustahak bahawa rancangan dibuat dan, jika diperlukan, dilaksanakan untuk membantu mengurangkan kesedihan yang dirasakan keluarga dan masyarakat dalam menghadapi jumlah kematian yang tinggi,” kata Oran Finnegan, ketua unit forensik di Jawatankuasa ICRC. “Pengurusan orang meninggal yang tidak disengajakan dapat dihindari.”
Malah di negara-negara yang tidak terjejas oleh konflik, kawasan pengebumian dan bilik mayat pantas dibanjiri oleh kematian akibat COVID-19. Di zon konflik, keadaan boleh menjadi lebih mengerikan kerana keupayaan yang terhad untuk menangani jumlah kematian yang tinggi. Rancangan tindak balas kecemasan harus dibuat atau diaktifkan sekarang, sebelum krisis menimpa responden dan sumber daya, untuk memastikan pengenalan dan dokumentasi orang meninggal dunia yang dapat dipercayai. Proses untuk mendapatkan sijil kematian, pendaftaran kematian dan izin pengebumian harus dipermudah.
“Orang sering tidak melihat pentingnya forensik sehingga terjadi pada orang yang anda sayangi seperti ibu, abang, atau anak anda. Kemudian, anda sangat mengambil berat tentang bagaimana jasad dikendalikan. Sekiranya negara merancang sekarang, pengurusan jasad masih boleh dimartabatkan. Sekiranya tidak, kita dapat melihat perkuburan yang besar dan sedikit pemahaman tentang siapa yang meninggal dunia dan di mana mayat mereka, ” kata Stephen Fonseca, ketua forensik ICRC di Afrika.
Perubahan atau sekatan terhadap pengebumian dan amalan pengebumian boleh menyusahkan keluarga, memburukkan lagi kesedihan mereka. Pentingnya bahawa keluarga dan masyarakat mempunyai maklumat yang jelas mengenai langkah-langkah yang diperlukan untuk menangani jumlah kematian yang tinggi. Ini membantu mengurangkan kesan psikologi pada keluarga dan meningkatkan kepatuhan terhadap langkah-langkah tersebut.
Ketika berkaitan dengan pengendalian mayat, ICRC menasihati pihak berkuasa yang berkenaan bahawa keselamatan dan kesejahteraan kakitangan yang menguruskan kematian COVID-19 menjadi keutamaan. Di mana pekerja dan kakitangan penjagaan kesihatan yang menangani mayat mesti menggunakan alat pelindung diri yang sesuai. Memberikan penghormatan terhadap individu yang meninggal dan keluarga mereka yang dijamin melalui pengebumian yang betul dengan pengenalan diri dan dokumentasi.
Pihak berkuasa harus memastikan mereka mempunyai struktur fizikal yang diperlukan untuk penyimpanan mayat, ruang pengebumian yang mencukupi dan melakukan pengebumian mayat mengikut keperluan budaya dan agama.
Langkah-langkah pencegahan harus diadaptasi secara khusus di kemudahan penahanan, kem pelarian, dan kawasan yang sesak di kota besar, termasuk menghilangkan mitos dan memastikan kesediaan untuk menangani jumlah kematian yang lebih tinggi daripada biasa daripada kemampuan semasa.
Banyak Persatuan Palang Merah dan Bulan Sabit Merah mempunyai pengalaman yang luas dalam menyokong pengurusan mayat dengan selamat semasa wabak penyakit berjangkit dan bersiap untuk menyokong pengebumian yang selamat di tempat-tempat di mana perkhidmatan jenazah tidak tersedia.
ICRC sedang mengusahakan masalah pengurusan jenazah di seluruh dunia, termasuk di Afrika, Asia, tengah dan selatan Amerika, rantau Eropah-Asia, timur tengah dan Afrika utara.
Di Afrika, persiapan dan perancangan untuk peristiwa kematian secara besar-besaran termasuk menentukan jumlah ruang yang diperlukan untuk pengebumian. Ini adalah pertimbangan yang perlu bagi COVID-19 sekiranya lebih banyak kematian berlaku daripada yang dapat ditampung. Walaupun jumlah kematian memerlukan pengebumian komunal atau yang disebut sebagai penguburan parit, rancangan ini dapat dibuat dan dipatuhi sehingga mayat dikebumikan dengan cara yang baik untuk mengelakkan dikumpulkan atau memastikan pengesanan.
“Sekiranya negara-negara Afrika mengalami masalah yang memuncak seperti di Eropah atau Amerika Syarikat, keutamaan kami adalah untuk menyokong pihak berkuasa dengan rancangan mereka untuk menguruskan jenazah dengan betul dan secara terhormat, yang termasuk menghindari pengebumian jenazah secara tergesa-gesa di perkuburan tanpa tanda. Untuk keluarga yang berkabung, ini bermaksud mempunyai tempat pengebumian khusus untuk dikunjungi. Perancangan dan kesediaan mengelakkan penderitaan lebih lanjut,” kata Fonseca.
Di beberapa buah negara di Asia, ICRC prihatin terhadap kesannya terhadap keluarga yang berkabung bagi orang tersayang telah dibakar terhadap kepercayaan agama mereka kerana bimbang penyebaran COVID-19. Walaupun pihak berkuasa mengambil langkah-langkah yang diperlukan untuk mencegah penyebaran virus lebih lanjut, ICRC meminta mereka untuk mengguna pakai atau menggabungkan garis panduan antarabangsa yang membolehkan secara pembakaran dan pengebumian dan membenarkan untuk memperhatikan upacara keagamaan dengan selamat sebaik yang mungkin.
Pakar forensik ICRC bekerjasama dengan pihak berkuasa forensik antarabangsa sedang menyusun panduan mengenai pengurusan kematian COVID-19 di Afghanistan, Bangladesh, Indonesia, Myanmar, Pakistan, dan Filipina. ICRC prihatin dengan situasi di mana tidak ada perancangan kesinambungan COVID atau yang kurang mempertimbangkan bagaimana menangani jenazah semasa pandemik.
Di Amerika Tengah dan Selatan, untuk membantu keadaan di Ecuador, ICRC memberikan Perkhidmatan Perubatan Forensik Nasional dan Sains Forensik iaitu 1,500 topeng N95, 1,000 beg badan dan 800 pakaian keselamatan untuk digunakan oleh perkhidmatan forensik, angkatan bersenjata, polis dan badan awam lain untuk penyingkiran, pemindahan dan pelupusan mayat di Guayaquil dan kawasan sekitarnya. Perunding luar yang ditugaskan oleh ICRC memberikan panduan kepada pihak berkuasa Ecuador mengenai pengurusan jenazah.
Di Venezuela dan Colombia, ICRC telah menyumbangkan peralatan pelindung diri dan bahan sanitasi kepada bilik mayat dan hospital untuk membantu pengurusan jenazah. Pakar forensik ICRC telah menyebarkan cadangan untuk pengurusan kematian disebabkan COVID-19 dengan pihak berkuasa di México, El Salvador, Nicaragua, Guatemala, Costa Rica, Panamá, Venezuela, Colombia, Ecuador, Perú, Brazil, Uruguay, Paraguay, Chile, Guatemala.
Di Ukraine, ICRC telah memberikan cadangan dan peralatan pelindung diri dan beg mayat kepada pihak berkuasa, termasuk pegawai forensik. ICRC juga telah memberikan sokongan teknikal kepada pejabat-pejabat yang bertanggung jawab atas pekerjaan forensik di kawasan yang tidak dikendalikan oleh pemerintah di timur Ukraine.
Manakala di Georgia, ICRC menyumbangkan beg mayat dan peralatan perlindungan diri untuk digunakan oleh kakitangan pemgurusan mayat. ICRC juga memberikan cadangan dan sokongan forensik di Georgia dan kepada perkhidmatan forensik Ossetian dan Abkhaz untuk memastikan bahawa mayat-mayat tersebut dikendalikan dengan cara yang bermaruah.
Orang ramai di beberapa buah negara di sekitar Timur Tengah telah menyatakan ketakutan untuk tidak dapat melakukan pengebumian secara Islam yang sewajarnya sekiranya orang atau ahli keluarga meninggal dunia kerana COVID-19. Wilayah ini juga menyaksikan masyarakat mencegah pengebumian mangsa koronavirus kerana dikhuatiri dijangkiti.
ICRC memberikan nasihat dan saranan teknik mengenai pengelolaan mayat dan pengebumian kepada kementerian pemerintah, pihak berkuasa forensik, responden pertama, dan juga mereka berhubungan dengan pihak berkuasa agama untuk meningkatkan kesedaran tentang langkah-langkah sesuai dalam kes-kes ini. ICRC mempromosikan pengembangan dan pelaksanaan rancangan kesiapsiagaan dan respons menguruskan terhadap kemungkinan peningkatan jumlah kematian akibat COVID-19.
