URUMQI – Di sebuah halaman kecil yang diterangi cahaya di bawah pohon anggur, Nurdun Esmayil yang berusia 65 tahun sedang membuat alat muzik tradisional buatan tangan bersama keluarganya dan para pelatih.
Walaupun beliau tidak boleh membaca not muzik, pendengarannya yang tajam membolehkannya membuat dan memainkan alat muzik ini dengan tepat.
Nurdun Esmayil berasal dari sebuah kampung di Daerah Xinhe, di wilayah Xinjiang Uygur Autonomi di barat laut China.
Beliau merupakan seorang tukang tangan yang pakar dalam pembuatan alat muzik tradisional Uygur, seperti dutar, tambur dan satar.
Daerah Xinhe, yang terletak di sepanjang Laluan Sutera yang penting sekitar 2,000 tahun lalu, terkenal dengan muzik dan tarian tradisional Kucha, yang dinamakan sempena kerajaan purba Kucha.
Walaupun China telah memberi perhatian yang tinggi dalam memelihara budaya etnik, mengiktiraf kemahiran pembuatan kraf tradisional sebagai warisan budaya tidak ketara, dan menggalakkan perniagaan untuk membantu menyebarkan kemahiran ini, penduduk setempat telah mengembangkan industri pembuatan alat muzik etnik sebagai sumber pendapatan utama.
Dilahirkan dalam keluarga pembuat alat muzik, Nurdun Esmayil telah terlibat dalam bidang ini sejak lebih 40 tahun.
Pada tahun 2008, teknik pembuatan alat muzik etnik dari Daerah Xinhe telah dimasukkan dalam senarai warisan budaya tidak ketara kebangsaan China.
Pada tahun yang sama, beliau diiktiraf sebagai pewaris tahap serantau dalam tradisi ini dan menerima sokongan kewangan untuk meneruskan kerja-kerjanya.
Sepanjang kerjayanya, Nurdun telah melatih lebih daripada 100 pelatih, memastikan pengetahuan yang dimilikinya diwarisi bagi memastikan seni ini tidak hilang begitu sahaja.
Kaedah yang digunakannya sangat ketat.
“Membuat penala untuk alat muzik ini boleh mahir dalam masa seminggu, tetapi untuk mencapai piawaian saya, mereka perlu menghabiskan sekurang-kurangnya setahun,” ujarnya, menekankan tahap ketepatan yang tinggi, sama seperti apa yang diajarkan oleh bapanya kepadanya ketika beliau masih muda.
Bahan-bahan yang digunakan oleh Nurdun Esmayil telah berubah sepanjang tahun.
Dahulu, kayu murbei tradisional digunakan, namun kini beliau menggunakan pelbagai jenis kayu import.
Selain itu, tali dari usus kambing yang digunakan pada zaman dahulu kini telah digantikan dengan tali nilon moden.
“Berbanding dulu, ketika sangat sukar untuk membawa kayu yang sempurna ke rumah kerana jalan yang teruk dan ketiadaan kenderaan, kini kami boleh mendapatkan bahan-bahan dari mana-mana tempat di dunia,” kata Nurdun Esmayil.
Pada masa kini, kampung tersebut menjadi rumah kepada lebih daripada 120 artisan pembuatan alat muzik, menghasilkan lebih daripada 50 jenis alat muzik, dengan lebih 20,000 unit terjual setiap tahun.
Dengan melihat potensi warisan budaya yang unik di kampung ini, pihak berkuasa tempatan telah mempromosikan kawasan itu sebagai destinasi pelancongan dengan jenama ‘kampung alat muzik’, menarik pelawat dari seluruh China dan luar negara.
Diinspirasikan oleh rakan-rakannya, Nurdun Esmayil kini sedang mempertimbangkan untuk mendaftarkan jenama bagi memelihara warisan budaya ini dengan lebih baik dan meninggalkannya sebagai legasi kepada keluarganya.
Cucu beliau yang berusia 12 tahun, yang dilahirkan di era internet, gemar bermain drum dan menari untuk menyambut tetamu, menunjukkan bakat sebagai pewaris legasi muzik keluarga tersebut.
“Sekiranya saya boleh bermula semula, saya akan mempelajari teori muzik, membaca muzik, dan bermain pelbagai jenis muzik yang saya mahukan,” kata Nurdun Esmayil, sambil memerhatikan cucunya dengan penuh perhatian.
Dengan usaha berterusan Nurdun Esmayil dan sokongan komuniti setempat, seni pembuatan alat muzik etnik ini terus berkembang dan menjadi kebanggaan masyarakat Xinjiang, memastikan warisan muzik dan kraf tradisional ini terus hidup dan dihargai oleh generasi akan datang. – Xinhua
