SABAH – Apa yang bermula sebagai hobi santai yang didorong oleh rasa ingin tahu bagi Mohd Idzhar Fadlullah A Hairy Abdullah telah berkembang menjadi minat mendalam untuk memelihara seni tradisional pembuatan hiasan kepala etnik Kadazandusun.
Dikenali sebagai Bobby Idzhar, perjalanan peminat berusia 39 tahun itu dalam dunia hiasan kepala tradisional, yang dikenali sebagai siga bagi penduduk setempat, bermula dengan pertemuan yang mempesonakan pada pesta menuai yang meriah beberapa tahun lalu.
“Walaupun saya pernah melihatnya beberapa kali sebelum ini, pada hari itu corak dan gaya siga, atau sigal dalam beberapa kumpulan etnik, daripada pelbagai suku menarik perhatian saya.
“Saya terpesona dengan hiasan kepala tersebut, dan ia mencetuskan minat mendalam terhadap seni tradisional ini,” kata penduduk Kadazandusun berusia 39 tahun dari Sunsuron, Tambunan itu.
Menonjolkan kepentingan budaya siga yang amat besar dalam Kadazandusun dan pelbagai suku kaum di Sabah, beliau menekankan bagaimana gaya dan corak uniknya, khusus untuk setiap suku, memainkan peranan penting dalam membezakan dan mengintegrasikan unsur budaya ke dalam pakaian tradisional.
Biasanya dipakai oleh kaum lelaki semasa majlis-majlis khas seperti perkahwinan, pesta menuai dan ritual, siga adalah aksesori penting untuk melengkapkan pakaian tradisional Kadazan Penampang, Kadazan Papar, Dusun Lotud, Dusun Tindal, Dusun Tobilung dan lain-lain.
Sehingga kini, Bobby mempunyai 25 siga dalam koleksinya.
Beliau telah mereka bentuk siga untuk putera mahkota Kedah, Menteri Besar Selangor, Menteri Besar, Timbalan Menteri Besar, Huguan Siou (pemimpin tertinggi Kadazandusun), dan orang kenamaan, termasuk dari Singapura dan Qatar.
Bagi eksekutif kanan dalam kejuruteraan sistem operasi, siga adalah lebih daripada hiasan kepala semata-mata.
Ia berfungsi sebagai komponen penting yang menyumbang secara signifikan kepada kekayaan dan kepentingan warisan budaya.
Walau bagaimanapun, mengekalkan dan memelihara tradisi membuat siga datang bersama cabaran.
“Mengekalkan tradisi itu sukar kerana tidak ramai anak muda yang berminat.
“Saya masih ingat pergi ke banyak kampung untuk mencari orang tua hanya untuk belajar daripada mereka, dan akhirnya, saya terpaksa belajar sendiri dan terus berlatih sehingga hari ini.
“Tambahan pula, sumber juga terhad disebabkan permintaan yang tinggi, apatah lagi siga agak mahal memandangkan ia hasil buatan tangan,” kata Bobby.
Ciri-ciri siga buatan tangan, sama ada ditenun atau bersulam, menambah lagi cabaran, memandangkan ia memakan masa dan menelan kos yang tinggi.
Bobby juga menyedari kerumitan pembuatan siga, di mana gaya dan corak unik setiap kumpulan etnik memerlukan tahap kepakaran yang tinggi dalam seni lipatan yang halus.
Merendah diri dalam menimba ilmu, dia mengakui, “Saya masih belajar dan mengalu-alukan idea untuk penambahbaikan daripada individu yang disegani yang berkongsi minat yang sama.
“Kumpulan etnik yang berbeza menggunakan fabrik tertentu; misalnya, orang Rungus mencipta kain pis, kain sulaman mereka, manakala yang lain menggunakan bahan tenunan.
“Saya telah menjalankan penyelidikan menyeluruh untuk memastikan keaslian setiap gaya yang dilipat,” ujarnya.
Bobby juga menekankan kepentingan mematuhi garis panduan khusus semasa mereka bentuk siga, menonjolkan perkara yang boleh dan tidak boleh digariskan oleh kepercayaan kuno Kadazandusun.
Beliau menekankan keperluan untuk mematuhi garis panduan berkenaan, kerana ia berakar umbi dalam penghormatan yang mendalam terhadap roh yang dipercayai tinggal dalam barang pemilikan yang dikaitkan dengan artifak tradisional.
Selain mencipta siga untuk koleksi peribadi dan juga pelanggan, Bobby menyedari kepentingan mewariskan kemahiran yang diperolehnya.
Beliau secara aktif menyampaikan pengetahuan yang diperoleh daripada orang tua kepada mereka yang ingin belajar, menawarkan bengkel pembuatan siga dan pengenalan asas kepada individu, kumpulan dan juga entiti korporat yang ingin menganjurkan aktiviti pembinaan pasukan yang unik.
Melihat ke hadapan, Bobby membayangkan impak yang lebih luas daripada usahanya.
Beliau bercadang membuka galeri mini untuk mempamerkan hiasan kepala tradisional, termasuk dari Sarawak dan Kalimantan.
“Saya berharap dapat melihat lebih ramai anak muda memakai siga.
“Ini penting kerana golongan muda berpeluang memelihara budaya ini.
“Selain itu, saya berharap dapat meningkatkan kesedaran dan pengiktirafan gaya lipatan siga yang berbeza dari setiap suku.”
Beliau percaya ia bukan sahaja akan mengekalkan warisan budaya tetapi juga memberikan impak positif kepada ekonomi tempatan dengan menyokong perniagaan kecil dan usahawan yang terlibat dalam perusahaan fabrik tenunan.
Seiring dengan peredaran masa, begitu juga dengan komitmen Bobby untuk mengekalkan seni siga ini, memastikan coraknya yang unik kekal bertahan untuk generasi akan datang. – ANN/The Star
