KOH CHANG, THAILAND – Ketika bot panjang tiba di sebuah perkampungan nelayan di selatan pulau Thai Koh Chang, penduduk berkumpul untuk menjual barangan mereka – bukan makanan laut, tetapi plastik.
Penduduk kampung, ahli puak separa nomad Moken, menjual kepada Tide, sebuah syarikat baharu yang cuba mencipta nilai baharu daripada plastik lama yang dikumpulkan dari atau berhampiran laut.
Pengitar semula telah lama mengumpul lebih enam juta tan plastik yang dianggarkan oleh Pertubuhan Kerjasama Ekonomi dan Pembangunan memasuki lautan setiap tahun.
Namun Tide bekerja secara langsung dengan semua orang dalam proses itu, daripada pengumpul di perkampungan nelayan Thai terpencil kepada pengeluar permaidani di Belanda.
Plastiknya boleh dikesan dan diperakui sebagai ‘plastik yang berpotensi berakhir di lautan’ – satu proses yang melibatkan audit tahunan oleh NGO.
Ia diproses menggunakan kaedah yang dikatakan Tide menghasilkan produk kitar semula dengan kualiti yang setanding dengan plastik asli.
“Kami yakin terdapat plastik yang lebih daripada cukup di dunia dan kami harus menggunakan apa yang sudah ada,” kata Marc Krebs, pengasas bersama syarikat Switzerland itu.
Di Koh Chang, perjalanan menaiki bot laju selama 30 minit dari bandar selatan Ranong yang lengang, ketibaan bot Tide mencetuskan kesibukan aktiviti.
Mimi, 65, telah membawa keluar beberapa guni beras lama berisi botol yang diletakkan bersama timbunan pukat yang koyak, tali lama dan bekas air yang dibuang.
“Semakin banyak yang saya kumpul, semakin banyak yang tiba. Saya tidak dapat mengumpul semuanya,” katanya kepada AFP, yang enggan memberikan nama keluarga.
Penduduk kampung tinggal di sepanjang pantai di rumah kayu usang yang dibina atas kaki bajang.
Di bawahnya, tanda-tanda air pasang adalah jelas – di belakangnya terdapat hamparan sampah, daripada kotak polistirena dan selipar hinggalah kepada cawan bawa pulang dan paket plastik.
Hanya sebahagian kecil yang boleh dikitar semula secara komersial. Tide membeli enam kategori, termasuk jaring ikan dan jenis botol plastik (PET) dan karton (HDPE) biasa.
“Setiap hari, kami mempunyai banyak produk yang tidak boleh kami jual dan tidak boleh dikitar semula, dan saya pasti terdapat lebih banyak lagi di lautan,” kata pengarah operasi Thailand Tide, Nirattisai Ponputi, kepada AFP.
PENGASINGAN YANG MEMBEBANKAN
Sementara harga pasaran plastik kitar semula turun naik, Tide membayar kadar yang ditetapkan di Koh Chang untuk menggalakkan pengumpulan berterusan.
Dan kadang-kadang mereka mengambil barang yang tidak boleh dikitar semula kerana pulau itu tidak mempunyai pilihan pengurusan sisa, jadi alternatifnya kebanyakannya adalah pembakaran terbuka.
Malah barangan kitar semula boleh menjadi sesuatu yang mencabar.
Botol dengan logo bercop mesti ‘dicuci panas’ sebelum diproses, plastik berwarna boleh mencemarkan bahan kitar semula, dan kebanyakan label bercetak dakwat tidak boleh dikitar semula.
Botol minuman ringan PET mungkin mempunyai penutup HDPE dan label PVC, menimbulkan proses pengasingan yang membebankan.
Kadang-kadang tidak jelas apa jenis plastik yang telah digunakan, jadi Tide menggunakan spektrometer untuk mengetahui apa yang boleh dikitar semula.
“Tidak ada peraturan mengenai plastik yang boleh awda masukkan ke dalam produk awda, jadi ia diserahkan kepada pengumpul untuk menyelesaikannya,” kata Capucine Paour, pengurus projek luar Tide.
Plastik yang dikumpul di Koh Chang dan pulau-pulau sekitarnya dibawa ke kemudahan Ranong Tide, di mana pekerja bersusah payah menyusunnya semula sebelum menekannya menjadi bandela.
Ditubuhkan pada 2019, Tide mengumpul kira-kira 1,000 tan plastik setahun dari Thailand dan lokasi lain termasuk Mexico.
“Ia masih jumlah yang sangat kecil” berbanding masalah yang dihadapi pada skala global itu, kata Krebs.
PENGHARAMAN ADALAH LEBIH BAIK!
Plastik yang dikumpul diproses menjadi pelet sebelum dihantar kepada pelanggan seperti Condor Group, salah satu pengeluar permaidani terbesar di Eropah.
Firma itu menggunakan bahan kitar semula daripada Tide dan tempat lain untuk menghasilkan kira-kira satu perempat daripada produknya, termasuk permaidani, tikar kereta dan rumput tiruan.
“Tide benar-benar unik,” kata Jan Hoekman Jr, salah seorang pengarah syarikat.
“Awda boleh mengikuti produk dari koleksi hingga produk akhir, yang awda lihat di sini.
Segala-galanya dilakukan secara telus, yang sangat penting jika awda bercakap tentang kemampanan.”
Tide mengatakan produknya 40 peratus lebih mahal daripada plastik asli, tetapi pelanggan seperti Condor Group sanggup membayar harga premium.
“Kami melihat kemampanan bukan sahaja sebagai trend, tetapi lebih sebagai penjagaan untuk generasi akan datang,” kata Hoekman Jr.
Barisan pengeluaran Kumpulan Condor yang sibuk berasa sejuta batu dari pantai luar musim yang tenang di Koh Chang, tempat Wiranuch Scimone, 54, mengumpul plastik untuk Tide.
Sepanjang tempoh 20 tahun menetap di Koh Chang, dia telah melihat sisa yang terdampar ke pantai daripada kebanyakan pukat ikan kepada sejumlah besar buih polistirena yang tidak boleh dikitar semula yang sering dibakar oleh penduduk tempatan.
Ombak monsun membawa masuk begitu banyak sampah sehinggakan dia kadang-kadang menghabiskan masa berjam-jam di pantai tanpa dapat mengutip semuanya.
“Alangkah baiknya jika tidak ada plastik,” katanya sambil menambah dalam bahasa Inggeris, “Pengharaman adalah lebih baik!”
Tide, sebuah syarikat berasaskan untung, masih merupakan operasi yang agak kecil, tetapi ia terus berkembang pesat, bakal memasuki pasaran Ghana seterusnya.
“Awda perlu bermula di suatu tempat,” kata Krebs. “Kami cukup yakin bahawa kami berada di permulaan gelombang baharu.” – AFP
